Εισήγηση της Τζένης Βαμβακά Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ στο 5ο Συνέδριο πρωτοβάθμιας Μουσικής Εκπαίδευσης με θέμα: « Μουσική Αγωγή για παιδιά με Ειδικές Ανάγκες»

Εισήγηση της Τζένης Βαμβακά Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ στο 5^ο Συνέδριο πρωτοβάθμιας Μουσικής Εκπαίδευσης με θέμα: « Μουσική Αγωγή για παιδιά με Ειδικές Ανάγκες»

Να ευχαριστήσω κατ΄ αρχήν τους διοργανωτές του συνεδρίου για την πρόσκληση τους και να ευχαριστήσω κι εσάς που βρίσκεστε εδώ, κοντά μας.

 Σημαντική θεωρείται η συμβολή της μουσικής αγωγής στα προγράμματα αποκατάστασης των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Στο θεραπευτικό τομέα, αλλά και στο μαθησιακό και ψυχαγωγικό, το μάθημα της μουσικής συμβάλλει στην αναβάθμιση και ενίσχυση των ικανοτήτων των μαθητών ανεξάρτητα από το πρόβλημα που μπορούν να παρουσιάσουν.

Ως ιδιαίτερο μάθημα η μουσική αγωγή αλλά και ως ξεχωριστή δραστηριότητα προσφέρει πολλές δραστηριότητες έκφρασης στα ΑΜΕΑ.

Μπορούμε να αξιοποιήσουμε ένα πρόγραμμα που  να περιλαμβάνει στοιχεία Θεωρητικής και Πρακτικής προσέγγισης για διάφορες κατηγορίες μαθητών που έχουν:

-Νοητική υστέρηση

-Αισθητηριακές αναπηρίες (Τυφλά - κωφά )

-Εγκεφαλική Παράλυση

-Προβλήματα συμπεριφοράς

-Διάχυτη εξελικτική διαταραχή

Μέσα από ένα τέτοιο πρόγραμμα προσεγγίζουμε τους όρους μουσική ευαισθησία και μουσική επιδεξιότητα των ΑΜΕΑ.

Με τον όρο μουσική ευαισθησία εννοούμε:

- Την ευχάριστη αντίδραση του ατόμου σε κάποιο μουσικό ερέθισμα και

- Την ιδιαίτερη εκείνη διάθεση που προκαλείται στο άτομο από το άκουσμα ενός μουσικού κομματιού που παίζει κάποιο μουσικό όργανο ή τραγουδάει η ανθρώπινη φωνή.

- Η μουσική ευαισθησία δεν έχει σχέση με την νοημοσύνη και υπάρχει σε όλους τους ζωντανούς οργανισμούς και φυσικά στον άνθρωπο.

- Η μουσική επιδεξιότητα έχει σχέση με το ταλέντο και τη φυσική κλίση. Είναι δύναμη που αναπτύσσεται και εξελίσσεται με την άσκηση και χαρακτηρίζει τον άνθρωπο.

Άλλο λοιπόν πράγμα η μουσική ευαισθησία και άλλο η μουσική επιδεξιότητα. Η διαφορά αυτή των δύο όρων σε πρακτικό επίπεδο έχει ιδιαίτερη σημασία και σπουδαιότητα για την εκπαίδευση των παιδιών με ειδικές ανάγκες και γενικά αποτελεί πολύ δραστικό «φάρμακο» για την εκπαίδευση τους.

- Τα άτομα με ειδικές ανάγκες δεν είναι περισσότερο ή λιγότερο ευαίσθητα ή τρυφερά από τα άλλα, αντιδρούν και αποχτούν μουσικές εμπειρίες όπως όλοι μας.

- Με τη μουσική αγωγή μπορούν να εκφραστούν, να επικοινωνήσουν καλύτερα και να πραγματοποιήσουν πολύ σημαντικά πράγματα. Ορισμένα μάλιστα από αυτά, έχουν και διατηρούν ανυπολόγιστες μουσικές επιδεξιότητες, που συνήθως είναι εξασθενημένες ή μπλοκαρισμένες και πολλές φορές καταστρέφονται εξαιτίας της αναπηρίας..

Όπως λοιπόν, γενικότερα, με την κατάλληλη αγωγή και εκπαίδευση επιδιώκουμε να ανακαλύψουμε, να εξελίξουμε και να αναπτύξουμε στο ανώτερο δυνατό επίπεδο τις λανθάνουσες δυνάμεις που υπάρχουν στο παιδί, το ίδιο προσπαθούμε τις όποιες μουσικές επιδεξιότητες που υπάρχουν, να τις απαλλάξουμε από τους παράγοντες εκείνους που τις καθιστούν δύσκολες ως αδύνατες να εκδηλωθούν . Δεν μπορούμε να φανταστούμε τι μπορούμε να ανακαλύψουμε:

- Παιδιά, που έχουν μουσική ευαισθησία και μουσική επιδεξιότητα. Έχουν κλίση, όρεξη και κίνητρο για μελέτη. Τα παιδιά αυτά μπορούν να αναπτύξουν σε υψηλό βαθμό τις μουσικές τους δυνατότητες.

-  Παιδιά, που έχουν σε μικρό βαθμό τη μουσική ευαισθησία αλλά που κατέχουν και διατηρούν σε υψηλό βαθμό τη μουσική επιδεξιότητα. Αυτά μπορούν να γίνουν καλοί εκτελεστές μουσικών οργάνων, μπορούν να τραγουδούν καλά και να αποκομίζουν ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση από αυτό που κάνουν και που ασφαλώς συμβάλλει στην ψυχική τους ισορροπία.

- Υπάρχουν βέβαια και  παιδιά που δεν έχουν σε ικανοποιητικό βαθμό ούτε το ένα ούτε το άλλο. Είναι μπλοκαρισμένα συγκινησιακά και παράλληλα αρνητικά και αδιάφορα. Η κοινωνικότητα τους είναι φτωχή και χρειάζεται ενίσχυση με ανάλογη παρέμβαση.

- Όμως μπορούμε τα παιδιά αυτά να τα εντάξουμε σε ομάδες που ασχολούνται με δημιουργική μουσική και να παίρνουν μέρος σε μουσικά δρώμενα. Τα δρώμενα αυτά με τις δραστηριότητες που περιέχουν μπορούν να τους ξυπνήσουν κλίσεις, που πιθανόν να υπάρχουν και να αποχτήσουν μουσικά ενδιαφέροντα.

- Υπάρχουν περιπτώσεις που δημιουργείται κάποια αρνητική αντίδραση στη μουσική. Αυτό  μας δείχνει ότι υπάρχει κάποια αιτία που κρίνεται απαραίτητο να εξακριβωθεί και να διερευνηθεί. Είναι δε πιθανό να οδηγήσει σε πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τις διαταραχές που δεν είχαν διαγνωσθεί.

- Τα μουσικά επιτεύγματα ενός παιδιού με ειδικές ανάγκες συνδέονται άμεσα με την κατάσταση του και σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι ιδιαιτέρως αξιόλογα. Παρόλα αυτά, τα αποτελέσματα, τα οποία επιτυγχάνονται φτάνουν βαθύτερα από όσο θα μπορούσε ποτέ να δείξει το επίπεδο της μουσικής ικανότητας.

 Αν επιθυμούμε να εξετάσουμε τη μουσική ευαισθησία ενός παιδιού με ειδικές ανάγκες για θεραπευτικούς σκοπούς, είναι προτιμότερο να παρακολουθήσουμε την αυθόρμητη αντίδρασή του σε οποιαδήποτε μουσική που έχει αντίκτυπο στο μυαλό και τα συναισθήματά του.

Μ’ αυτόν τον τρόπο καθίσταται δικαιότερη η εκτίμηση της μουσικής ευαισθησίας του παιδιού, που χωρίς αυτή δεν είναι δυνατή η πολύτιμη χρήση της Μουσικοθεραπείας.

Τελειώνοντας η μουσική βοηθάει και ενισχύει την προσοχή των παιδιών με ειδικές ανάγκες σε οργανωμένες δραστηριότητες και μειώνει την συναισθηματική φόρτιση που έχει να κάνει με το άγχος της αναπηρίας και της εκπαιδευτικής ανάγκης τους. Περιμένω παρατηρήσεις και ερωτήσεις σας. 

Σας ευχαριστώ.