ΕΥΓΕΝΙΑ (ΤΖΕΝΗ) ΒΑΜΒΑΚΑ ΠΡΩΗΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ ΣΥΡΙΖΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ - ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ – B΄ ΣΥΝΘΕΣΗ

ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΜΟΡΦΩΤΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ

Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Ο

Τοποθέτηση της Ευγενίας (Τζένης) Βαμβακά στην Επιτροπή για την Ειδική Εκπαίδευση

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΥΛΙΟΣ (Πρόεδρος της Επιτροπής): Το λόγο έχει η κυρία Βαμβακά

.

            ΕΥΓΕΝΙΑ (ΤΖΕΝΗ) ΒΑΜΒΑΚΑ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε. Κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι βουλευτές, είπατε ότι θα έρθει το σχέδιο νόμου για την ειδική εκπαίδευση στο τρίτο θερινό. Είναι ειδική εκπαίδευση και ας μη το λέμε ειδική αγωγή πλέον γιατί ιατρικοποιεί τα σχολεία. Εμείς θέλουμε σχολεία και όχι ιδρύματα της ειδικής εκπαίδευσης. Πάντα σε κάθε νομοσχέδιο υπάρχει ο όρος με τρεις διαφορετικές έννοιες, πάντα. Στους μαθητές με αναπηρία, με διαπιστωμένες ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες ή στους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Νομίζω ότι ένας μαθητής που χρήζει ειδικής εκπαίδευσης, είναι ένας μαθητής με ιδιαιτερότητες. Ο ιατρικός όρος όπως είπα προηγουμένως, της πάθησής του δεν βοηθάει σε τίποτα το Υπουργείο Παιδείας. Ο κ. Υφυπουργός το είπε αγωγή.

Να ήταν μόνο η λέξη «ειδική εκπαίδευση». Εάν έρθει αυτό το σχέδιο νόμου στο Γ΄ Θερινό Τμήμα της Βουλής, είναι απαράδεκτο! Γιατί πρέπει αυτά τα παιδιά, δηλαδή, να απομονώνονται χιλιόμετρα μακριά από τα σπίτια τους σε ένα σχολικό περιβάλλον και μακριά από το κοινωνικό σύνολο; Και να μην είναι στο σχολείο της γειτονιάς τους; Αυτό δεν το κατάλαβα ποτέ.

Πιστεύω, ότι πρέπει να υπάρχουν δομές μέσα στα Γενικά Σχολεία που να συμπεριλαμβάνουν όλους τους μαθητές, και τα παιδιά με αναπηρίες και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Πρέπει να μας γίνει σαφές, ότι στόχος μας και σκοπός μας, είναι όπου είναι δυνατόν η ένταξη του παιδιού στο Γενικό Σχολείο. Και ότι κατά την συνεκπαίδευση στα Γενικά Σχολεία πρέπει να εφαρμόζονται ειδικά εκπαιδευτικά προγράμματα, να προσαρμόζεται, δηλαδή, το αντικείμενο διδασκαλίας του Γενικού Σχολείου, όπου και όποτε αυτό είναι δυνατόν με διαφορετικό τρόπο εκμάθησης.

Μιλάμε για έναν νέο νόμο ειδικής εκπαίδευσης. Τι καινούργιο κομίζει, δηλαδή; Τι επιπτώσεις θα έχει; Τι καλό προσφέρει; Δημιουργήθηκε με όραμα και σχεδιασμό ή με σκοπό μόνο τη διαχείριση της καθημερινότητας; Υπάρχει έλλειψη πρόβλεψης, εν γένει, μέτρων για την πλήρη εφαρμογή της υποχρεωτικότητας της εκπαίδευσης των ατόμων με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Είναι υποχρέωση του κράτους η διασφάλιση της εκπαίδευσης σε όλους τους πολίτες με αναπηρία.

Θα πρέπει να συμπεριληφθούν, εάν είναι δυνατόν, σε ένα πλαίσιο για την ειδική εκπαίδευση, τρεις σημαντικές κεντρικές έννοιες, του χώρου της ειδικής εκπαίδευσης. Αλλά και να υλοποιηθούν, εκτός του ότι θα πρέπει να συμπεριληφθούν. Όπως είναι η εκπαιδευτική ένταξη στην εκπαίδευση, που καλείται να αντιμετωπίσει η ένταξη αυτή, τα ζητήματα κοινωνικής δικαιοσύνης, ισότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κατάργηση των διακρίσεων, ένταξη, συμμετοχή και παρέμβαση. 

Άλλο ένα σημαντικό θέμα: Η έγκαιρη παρέμβασή. Δεν έχει γίνει ποτέ. Μερικοί τη λένε πρώιμη, εγώ θα έλεγα ότι είναι πιο συγκεκριμένη η λέξη «έγκαιρη παρέμβαση». Με τον όρο «έγκαιρη παρέμβαση» αναφερόμαστε σε όλες τις μορφές παιδοκεντρικών δραστηριοτήτων εξάσκησης και εκπαίδευσης , καθώς, και σε δραστηριότητες που αφορούν στην καθοδήγηση και υποστήριξη των γονέων αμέσως μετά τον προσδιορισμό της αναπτυξιακής κατάστασης των παιδιών τους. Κι αυτό συμβαίνει σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Τα περισσότερα προγράμματα «έγκαιρης παρέμβασης» εντάσσονται κατά το μεγαλύτερο μέρος τους στο εκπαιδευτικό πλαίσιο και αποτελούν την αρχή της προετοιμασίας του παιδιού για τη μετάβασή του στο Δημοτικό Σχολείο της Γενικής Εκπαίδευσης.

Δεύτερο. Η παράλληλη στήριξη, που ήταν στην ουσία, η πρώτη μορφή συνεκπαίδευσης που έλαβε χώρα στα Γενικά Σχολεία της χώρας μας. Ήταν η πρώτη φορά που υπήρξαν μαζί οι δύο εκπαιδευτικοί στην τάξη, ειδικής και γενικής εκπαίδευσης για να εντάξουν παιδιά με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, στο Γενικό Σχολείο, στο πλαίσιο που κάποτε «εμβόλιζε» αυτά τα παιδιά και τα άφηνε στο περιθώριο. 

Στο σχέδιο νόμου, αυτό που είδαμε δεν ξέρω εάν έχει αλλάξει ή εάν παραμένει το ίδιο, της ειδικής εκπαίδευσης θέτει σοβαρούς θεσμικούς φραγμούς στην χορήγηση παράλληλης στήριξης. Π.χ., δεν χορηγείται παράλληλη στήριξη όπου υπάρχουν τμήματα ένταξης κι οδηγεί σε ραγδαία μείωση των παράλληλων στηρίξεων. Πλήττει το δικαίωμα, δηλαδή, χιλιάδων παιδιών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, στην εκπαίδευση. Εδώ απαιτείται η αύξηση των εγκρίσεων παράλληλης στήριξης για τα παιδιά που μπορούν να ενταχθούν πλήρως στην γενική τάξη. Ακόμα και αν υπάρχει εκπαιδευτικός ειδικής εκπαίδευσης, οργανικά και σταθερά σε ένα σχολείο σε τμήμα ένταξης, απαιτείται συχνά και δεύτερος.

Το λέω αυτό γιατί πρέπει να υπάρχει η παράλληλη στήριξη όχι σε αποσπασματική βάση γιατί δεν θα είναι ταυτόχρονα σε δύο, τρεις αίθουσες ένας ειδικός εκπαιδευτικός, όπου μπορεί να απαιτείται η παρέμβαση του. Δεν γίνεται, θέλει και δεύτερο,  επομένως και τμήμα ένταξης και παράλληλη στήριξη.

Τώρα, για τους εκπαιδευτικούς. Για όλους τους εκπαιδευτικούς της ειδικής εκπαίδευσης, όλων των ειδικοτήτων σε ένα χώρο που στηρίζει και στηρίζεται στην ισονομία, που αποδέχεται την ισοτιμία των ανθρώπων δεν μπορεί παρά όλοι να έχουν ίσα δικαιώματα. Είναι ωφέλιμο κανείς να μην προτάσσεται κανενός, αλλά αφού κάποιοι πληρούν τα εχέγγυα να υπηρετούν την ειδική εκπαίδευση, είτε πρώτο πτυχίο, διδασκαλείο, μεταπτυχιακό, ανεξάρτητα από οποιοδήποτε πτυχίο έχουν να διορίζονται αναπληρωτές και μόνιμοι, να παίρνουν αποσπάσεις και μεταθέσεις επί ίσοις όροις και με αυτά που ισχύουν στην νομοθεσία της γενικής εκπαίδευσης.

Για μένα δεν έπρεπε να υπάρχουν δύο νομοθεσίες, μέσα στη γενική εκπαίδευση έπρεπε ένα κομμάτι να υπάρχει και της ειδικής εκπαίδευσης, όχι δύο διαφορετικά σχέδια νόμου. Όσο για την στελέχωση των μονάδων ειδικής εκπαίδευσης, από στοιχεία που έχουμε από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού Ειδικής Αγωγής έχουμε 461 κενές οργανικές θέσεις, στις σχολικές μονάδες ειδικής εκπαίδευσης, 1.657 κενές οργανικές θέσεις, τουλάχιστον λειτουργικά κενά διαπιστωμένα κάθε χρόνο σε ΕΕΠ και ΕΕΒ και 500 κενά για τη στελέχωση των ΕΔΕΑΥ. 

Συνολικά πρόκειται για 2.618  τουλάχιστον λειτουργικά και οργανικά κενά σε ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό  και σε ειδικό βοηθητικό προσωπικό. Θεωρούμε  ότι είναι απαραίτητο να καλυφθούν με την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, γιατί είναι πάρα πολύ σημαντικό. Έχουμε το πρόβλημα των μεταφορών μόνιμα κάθε χρόνο, με τα ειδικά σχολεία, να μην έχουμε και το πρόβλημα των ειδικών εκπαιδευτικών.

Στη σχολική χρονιά που πέρασε, 2013-2014, οι όποιες παρεμβάσεις έκανε το Υπουργείο είχαν γίνει αποσπασματικά, με μεγάλη, θα έλεγα, καθυστέρηση, χωρίς μόνιμους διορισμούς, με περιορισμένες προσλήψεις αναπληρωτών μέσω προγραμμάτων ΕΣΠΑ,  πεντάμηνης διάρκειας, καθώς και προγραμμάτων του ΟΑΕΔ γεγονός που προκάλεσε έντονα προβλήματα στη λειτουργία των εν λόγω δομών εκπαίδευσης. Αυτό πρέπει να το προσέξουμε καλύτερα. Ευχαριστώ.

Μετά από τις ομιλίες ο υφυπουργός κ. Δεμερτζόπουλος έδωσε απαντήσεις στα ερωτήματα των ομιλητών – βουλευτών:

Α. ΔΕΜΕΡΤΖΟΠΟΥΛΟΣ (Υφυπουργός ΥΠΑΙΘ) : Επειδή δεν θα μου δοθεί ο χρόνος να απαντήσω και δεν θα ήθελα να αδικήσω την κυρία Βαμβακά. Όλη η τοποθέτηση σας αφορούσε την ειδική εκπαίδευση όπως λέτε, ειδική αγωγή, όπως λέμε, δεν έχει σημασία, το πρόβλημα είναι αυτό που έχει σημασία. Θα ήθελα να σας πω ότι οι προτάσεις σας ήταν σοβαρές και αξιόλογες, τις άκουσα και τις σημείωσα με προσοχή. Όταν θα έρθει το νομοσχέδιο θα χαρώ πάρα πολύ να το συζητήσουμε και τότε να έχω τις προτάσεις σας και γραπτές.