Για να
θυμηθούμε τι λέει ο νόμος Ν.1468/50 περί «Ίδρυσης της ΔΕΗ»:
«Ιδρύεται Οργανισμός υπό την
επωνυμίαν «Δημοσία Επιχείρηση Ηλεκτρισμού» ….(ο οποίος) αποτελεί δημοσίαν
επιχείρησιν ανήκουσαν εξ ολοκλήρου εις το Ελληνικόν Δημόσιον, λειτουργούσαν
χάριν του Δημοσίου συμφέροντος, αλλά κατά τους κανόνας της ιδιωτικής οικονομίας,
απολαμβάνουσαν διοικητικής και οικονομικής αυτοτελείας, τελούσαν όμως υπό την
ανωτάτην εποπτείαν και τον έλεγχον του κράτους».
Ερχόμαστε στο σήμερα! Κατατέθηκε στη Βουλή το νομοσχέδιο για τη "μικρή
ΔΕΗ" που κατά την κυβέρνηση ήταν προαπαιτούμενο της τρόικα - ο συνήθης
εκβιασμός- για την
εκταμίευση των δύο υποδόσεων.
Έχει προηγηθεί η ψήφιση του
νομοσχεδίου για την ιδιωτικοποίηση της στρατηγικότερης υποδομής της χώρας, των
Δικτύων Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ),
που αφορά μια τεράστια Δημόσια Περιουσία, με τρέχουσα εμπορική αξία 8
δις € και ένα θεμέλιο για την οικονομική και παραγωγική της ανάπτυξη και
ανασυγκρότηση της χώρας.
Έχουμε, δηλαδή, ιδιωτικοποίηση αλλά και αφελληνισμό
της Ηλεκτρικής
Ενέργειας σε εξέλιξη.
Η κυβέρνηση μετά την ψήφιση του
νόμου για την εκποίηση του ΑΔΜΗΕ, προχωρά με κατεπείγουσα διαδικασία
(διαβούλευση μόνο 5 ημερών) στην εκποίηση του 30% του παραγωγικού δυναμικού και
των πελατών της ΔΕΗ.
Τελικά τι φέρνει η Ιδιωτικοποίηση
των υδροηλεκτρικών έργων; Επιπτώσεις στις οικονομικές, περιβαλλοντικές και
κοινωνικές πτυχές της διαχείρισής τους. Και αυτό δεν το λέει ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά ειδικοί
επιστήμονες, ερευνητές και γνώστες της υδροηλεκτρικής ενέργειας.
H δυναμική αυτή είναι που καθιστά
δύσκολο τον αυστηρό καθορισμό της σφαίρας του ιδιωτικού συμφέροντος στη
διαχείρισή τους, ενώ αντιστρόφως επιτρέπει την εύκολη προσαρμογή και επέκτασή
της. Για παράδειγμα, σε ένα ΥΗΕ, μπορούν εύλογα να τεθούν τα εξής ερωτήματα:
•Ποιος έχει το δικαίωμα εκμετάλλευσης και πώλησης της παραγόμενης
ενέργειας;
•Σε ποιόν περνάει η κτήση των υποδομών του ταμιευτήρα όπως το φράγμα, οι
υπόγειες εγκαταστάσεις του σταθμού και τα υδραυλικά έργα;
•Στο βαθμό που η υδροηλεκτρική ενέργεια εξαρτάται από το ανηφορικό
απόθεμα νερού, μήπως ο ιδιώτης αποκτάει δικαίωμα εκμετάλλευσης ή ακόμη και
κτήσης των πλημμυρισμένων εκτάσεων και του νερού που περικλείουν;
•Ποια θα είναι η επιρροή της ιδιωτικής διαχείρισης στα μακροπρόθεσμα
σχέδια αξιοποίησης του ταμιευτήρα, δεδομένης της πολλαπλότητας των στόχων του
καθώς και της ανάγκης για κατάρτιση διαχειριστικών πολιτικών σε επίπεδο λεκάνης
απορροής; Μήπως ο ιδιώτης γίνεται μία ισχυρή πίεση για την αλλαγή των
διαχειριστικών πολιτικών των ανηφορικών λεκανών αλλά και των κατηφορικών εκτάσεων που επηρεάζονται από την απορροή;
•Πως άραγε θα εφαρμοσθούν αυστηροί περιορισμοί διαχείρισης ώστε να
διασφαλιστεί το κοινωνικό δικαίωμα της πρόσβασης στο νερό αλλά και η
περιβαλλοντική προστασία (λ.χ. πολιτικές περιβαλλοντικής ροής);
•Στο βαθμό που η εξασφαλισμένη (εγγυημένη) παραγωγή ενέργειας εξαρτάται
από τις μελλοντικές εισροές και δεδομένου ότι ο καπιταλισμός έχει επεκταθεί και
σε πεδία «μελλοντικής εγγυημένης κερδοφορίας» (λ.χ. τρόφιμα), μήπως το δικαίωμα
στην εκμετάλλευση ενός υδροηλεκτρικού έργου αφήνει παράθυρα για το δικαίωμα
εκμετάλλευσης και κτήσης των μελλοντικών εισροών;
Με βάση τα χαρακτηριστικά αυτά
λοιπόν, καθώς και με στόχο την ενεργοποίηση της οικονομικής κλίμακας στη διαχείριση, είναι επιτακτική η
ανάγκη διαμόρφωσης ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης των υδροηλεκτρικών έργων που
θα συνενώσει την παρούσα κατακερματισμένη διαχείριση (από τη ΔΕΗ, το ΥΠΕΧΩΔΕ,
τους ΟΤΑ, τους ιδιώτες, κτλ.) και θα λειτουργεί υπό δημόσιο κοινωνικό έλεγχο.
Εκτός της ιδέας της
ιδιωτικοποίησης, εις βάρος αυτής της ανάγκης αυτής εμφανίζονται μία σειρά από
πολιτικές και διαχειριστικές επιλογές, όπως:
-Ο ίδιος ο σχεδιασμός της
ιδιωτικοποίησης, ο οποίος περιλαμβάνει την κατάτμηση της ΔΕΗ σε δύο στάδια.
Κατ’ αρχάς θα αποσπαστεί και θα ιδιωτικοποιηθεί ο ΑΔΗΜΕ1 από τη ΔΕΗ, ενώ στο
δεύτερο στάδιο θα σπάσει η ΔΕΗ σε δύο επιχειρήσεις. Η πρώτη θα είναι μία
καθετοποιημένη «Μικρή ΔΕΗ» που θα περιλαμβάνει το 30% του παραγωγικού της
δυναμικού, 1400MW λιγνιτικών, 500MW υδροηλεκτρικών, 500ΜW μονάδων φυσικού
αερίου και θα πωληθεί πρώτη. Η πώλησή της θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το πρώτο
τρίμηνο του 2015. Το δεύτερο τμήμα της ΔΕΗ θα πωληθεί στη συνέχεια, μέχρι το
τέλος του 2015 ή το αργότερο το πρώτο τρίμηνο του 2016. Αυτό το σχέδιο γεννά
προβληματισμούς και σκέψεις:
•Μπορούν δύο ΔΕΗ (μία που θα διαχειρίζεται ένα μεγάλο ποσοστό των
υδροηλεκτρικών και μία που θα διαχειρίζεται τις ΑΠΕ) να συνεργαστούν ώστε να
συμβάλουν στο ολιστικό σύστημα διαχείρισης που αναλύθηκε προηγουμένως;
•Μπορούμε να εξασφαλίσουμε με βεβαιότητα ότι μια πλήρης απελευθέρωση στην
υδροηλεκτρική παραγωγή θα μπορεί να εξασφαλίσει υψηλή αξιοπιστία στην κάλυψη
της ζήτησης; Μπορούν να διαμορφωθούν επαρκείς μηχανισμοί ελέγχου;
•Μπορούμε να επιτρέψουμε σε μια υποδομή ζωτικής σημασίας (όπως είναι η
παραγωγή ενέργειας) να λειτουργεί κάτω από την αρχή «ιδιωτικοποίηση του
κέρδους-κοινωνικοποίηση των απωλειών»;
Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα
μπορεί να δοθεί αν σκιαγραφήσουμε τις μεθόδους υλοποίησης του δίπτυχου της
τελευταίας ερώτησης.
Βασική αρχή η πρωταρχική συσσώρευση
κεφαλαίου και υποδομών: Εταιρίες με τη δυνατότητα παραχώρησης κεφαλαίου και κατασκευής
υποδομών λειτουργούν αυτόνομα κατασκευάζοντας έργα παραγωγής ενέργειας.
Κατόπιν, η παραγόμενη ενέργεια πωλείται στη ΔΕΗ με αυξημένες τιμές, ενώ τα
κατασκευασμένα έργα παραμένουν στην κυριότητα του ιδιώτη επενδυτή και όχι του
διαχειριστή.
Η ενέργεια αντιμετωπίζεται ως εμπόρευμα και όχι ως κοινωνικό αγαθό από την
συγκυβέρνηση.
Σε πολλές περιπτώσεις αντίστοιχων ιδιωτικοποιήσεων υποδομών, οι ιδιώτες
επενδυτές αναζητούν νέα πεδία κερδοφορίας μέσω της αύξησης των τιμολογίων και
της ελλιπούς συντήρησης υποδομών. Έτσι, οι πολίτες δεν έχουν τη δυνατότητα
κάλυψης των ενεργειακών τους αναγκών, ενώ οι εγκαταστάσεις σταδιακά
καταστρέφονται.
Οι περιβαλλοντικές πολιτικές
διαχείρισης παρακάμπτονται: Τα νέα
νομοθετικά πλαίσια δίνουν την προτεραιότητα σε λογικές “fast track” όπου η επένδυση
ανάγεται σε αρχή με τη δική της αυταξία σε βάρος της βιωσιμότητας του
περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων.
Κατά το κοινώς λεγόμενο λοιπόν
κάποιοι "δεν κρατιούνται", είναι έτοιμοι να ορμήσουν στα "ιμάτια
της ΔΕΗ", μόλις η αμαρτωλή συγκυβέρνηση "τα βάλει σε κλήρο".
Κάθε τέτοια πολιτική υποβάθμισης
της ζωής στο βωμό μιας επιπόλαιης ή επικίνδυνης πολιτικής ενεργειακού
σχεδιασμού πρέπει να βρει αντιμέτωπους όχι μόνο τα κόμματα αλλά και τους
επιστήμονες που σχετίζονται με το αντικείμενο, αλλά και αντιστάσεις από τους
ίδιους τους πολίτες μέσω καθετοποιημένων σχεδίων διαχείρισης και ενεργειακής
δημοκρατίας που θα εμπλέκουν το σύνολο της κοινωνίας.
Συγκεντρωτικά: Ο νεοφιλελεύθεροι
τρόποι οργάνωσης της παραγωγής οργανώνουν την επέκτασή τους στην κτήση
μελλοντικών δικαιωμάτων επί της παραγωγής ενέργειας, αναζητώντας νέα πεδία
κερδοφορίας.
Εμείς συνεχίζουμε και σήμερα στηρίζοντας τη μάχη της ΔΕΗ, που η
αποτυχημένη κυβέρνηση των Σαμαρά-Βενιζέλου έχει βαλθεί να διαλύσει.
Κεντρικό καθήκον μας λοιπόν είναι να παλέψουμε με όλες μας τις δυνάμεις
μαζί με το λαό για να αποτραπεί το περαιτέρω ξεπούλημα της ΔΕΗ.
Πολιτικό Γραφείο
Ευγενίας (Τζένης) Βαμβακά
Βουλευτού Β΄ Πειραιά ΣΥΡΙΖΑ-
Ε.Κ.Μ
Τηλ. 210 3708180, 210
4929349-210 4913898
E-mail : vamvaka@parliament.gr –nmcvamvaka@yahoo.gr
Site:
1956vamvaka.blogspot.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου